Veel studenten zien op tegen het schrijven van hun scriptie. Het helpt om het schrijfproces in stappen te bekijken. Daar wordt het meteen een stuk overzichtelijker van! Voer je die stappen één voor één uit, dan komt er 'vanzelf' een eindproduct. Het loont dan ook om ruim tijd en aandacht te besteden aan de opzet van je thesis. In je onderzoeksopzet baken je je onderzoek namelijk af. Doe je dit goed, dan biedt je opzet een enorme houvast tijdens de rest van het schrijfproces.

De onderzoeksopzet van een scriptie

In de opzet van je scriptie introduceer je je onderwerp en je onderzoeksvraag. Het is de kapstok waar je later alles aan gaat ophangen. Zo bekeken, is het logisch dat je je opzet stevig neer moet zetten: aan een kapstok die wankelt, blijft immers niet veel hangen. De onderzoeksopzet komt uiteindelijk ook terug in je scriptie. Het is het hoofdstuk waarin jij je lezer uitlegt wat je gaat onderzoeken.

In veel gevallen moet je van je onderwijsinstelling een onderzoeksopzet of een plan van aanpak schrijven. De inhoud van beide is vaak nagenoeg gelijk, maar dit verschilt wel per opleiding. Kijk dus altijd goed wat binnen jouw opleiding de verplichte onderdelen van je onderzoeksopzet of je plan van aanpak zijn. Zo willen veel hogescholen dat je voor je opzet of pva ook al (een deel van) het theoretisch kader schrijft, terwijl veel universiteiten vaak volstaan met een uitgebreide probleemanalyse en onderzoeksvragen.

De onderdelen van je onderzoeksopzet

In de opzet van je scriptie moeten doorgaans de volgende onderdelen aan bod komen:

Aanleiding en probleemanalyse.

Een onderzoek komt niet uit de lucht vallen: je hebt als het goed is een duidelijke reden om voor dit scriptieonderwerp te kiezen. In je opzet beschrijf je deze aanleiding. Vaak vind je die in de actualiteit. Je stelt bijvoorbeeld vast welk probleem je geobserveerd hebt bij je opdrachtgever en geeft de achtergrondinformatie die nodig is om het probleem beter te begrijpen. Voor je alleen een literatuuronderzoek uit, dan is de aanleiding ook vaak 'een gat' in de bestaande theorieën of literatuur: een vraagstuk dat nog niet voldoende uitgewerkt of uitgezocht is. Bij een scriptie rechten kan de aanleiding daarnaast ook recente jurisprudentie zijn. Met behulp van de aanleiding en de daaraan gekoppelde probleemanalyse werk je in ieder geval gestructureerd toe naar de introductie van je onderzoeksvraag.

Onderzoeksvraag en deelvragen

Met de onderzoeksvraag geeft je aan wat je precies gaat onderzoeken, deze vraag omvat je hele onderzoek. Omdat een onderzoeksvraag te groot is om in één keer te beantwoorden, ga je bekijken welke kleinere vragen je moet beantwoorden om uiteindelijk tot een overkoepelend antwoord te komen. Dit zijn je deelvragen. Lees hier meer uitleg over het opstellen van hoofd- en deelvragen.

De relevantie van jouw onderzoek

In je opzet moet je ook aangeven waarom jouw onderzoek relevant is. Bij veel studies omschrijf je allereerst de maatschappelijke relevantie: ga je een probleem voor de organisatie oplossen of een bepaalde groep mensen helpen? Je moet daarnaast ook aangeven waarom jouw onderzoek wetenschappelijk relevant is. Doe je bijvoorbeeld onderzoek naar iets dat nog niet eerder onderzocht is? Of maak je de weg vrij voor vervolgonderzoek?

De afbakening van jouw onderzoek

Er zijn ook altijd dingen die wel interessant zijn in het kader van jouw onderwerp, maar die toch buiten de scope van je onderzoek vallen. In de afbakening maak je duidelijk welke aspecten je wel en niet meeneemt in je onderzoek en licht je die keuze toe.

Leeswijzer

Vaak sluit je de onderzoeksopzet af met een leeswijzer. Met het bepalen van de onderzoeksstructuur loop je vooruit op de verschillende hoofdstukken die je gaat schrijven voor je scriptie. Uiteraard moet je daarover ook al deels bepalen wat de inhoud van die hoofdstukken gaat zijn. Natuurlijk sluit je iedere scriptie af met een conclusie waarin je je bevindingen met betrekking tot de onderzoeksvraag (met een helikopterview) samen laat komen.