Wat is literatuuronderzoek?
Wie een scriptie moet schrijven ontkomt niet aan het doen van literatuuronderzoek. Dit is een kwalitatieve onderzoeksmethode, waarbij je gebruik maakt van wetenschappelijke literatuur en andere relevante bronnen. Literatuuronderzoek vormt allereerst vaak de basis voor de totstandkoming van je probleemanalyse. Je verzamelt bestaande kennis over je onderwerp in boeken, wetenschappelijke artikelen en ook bijvoorbeeld in scripties of archiefmateriaal. Wat is er al bekend over het onderwerp en wat zijn de nog onbeantwoorde vragen? Je literatuuronderzoek is geen simpele verzameling van literatuur, maar een grondige orientatie. Een kritische bespreking van de gevonden gegevens leidt vervolgens tot je probleemanalyse, hoofdvraag en eventuele deelvragen of hypothesen.
Ook na je scriptie inleiding is er vaak nog een belangrijke rol voor literatuuronderzoek weggelegd. Ook meer praktijkgerichte onderzoeken starten namelijk met een theoretisch kader. Literatuuronderzoek is de basis van dit theoretische kader, waarin je de wetenschappelijke basis voor je onderzoek legt. In het theoretisch kader worden de voor jouw onderzoek relevante begrippen, theorieën, ideeën en modellen besproken.
Literatuuronderzoek: een stappenplan
1.Oriëntatiefase; waar ben je naar op zoek?
Voordat je bronnen kunt gaan verzamelen, is het belangrijk om vast te stellen naar welke informatie je precies op zoek bent. Neem daarbij altijd je centrale vraag als uitgangspunt; je bent tenslotte alleen op zoek naar informatie die kan bijdragen aan het beantwoorden van die vraag. In deze oriëntatiefase stel je vast over welke onderwerpen je informatie moet vinden. Daarna maak je een lijst van relevante zoekwoorden.
Tip: zoek een boek, scriptie of artikel waarin bijna alle onderdelen van jouw onderwerp aan bod komen. De relevante begrippen in deze bron vormen namelijk een mooi uitgangspunt voor jouw onderzoeksveld. Schrijf vervolgens zoveel mogelijk relevante begrippen en kernwoorden op uit deze bron. Leg ze daarna naast je onderzoeksvraag en eventuele deelvragen. Wat lijkt minder relevant en wat mis je nog? Vul je lijst aan en ga vervolgens alle begrippen en kernwoorden googlen. Bekijk allereerst welke synoniemen in de literatuur worden gebruikt. Noteer ook andere relevante zoekwoorden die je tegenkomt. Schrap tenslotte woorden van je lijst die toch minder relevant voor je onderwerp blijken. Kortom, stap voor stap scherp je de lijst met zoekwoorden aan.
2.Bronnen verzamelen voor je literatuuronderzoek
Je weet welke informatie je zoekt. Nu is het tijd om relevante bronnen te gaan verzamelen, door middel van je lijst met zoekwoorden. Je zoektocht begint allereerst online. Relevante bronnen voor literatuuronderzoek vind je onder andere via;
- De online bibliotheek van je school of universiteit
- Onder andere, Recht.nl, Navigator, rechtspraak.nl en European Justice zijn onmisbare portalen voor studenten die een juridisch of fiscaal onderzoek doen.
- Google Scholar geeft toegang tot een zoekmachine voor wetenschappelijke literatuur. Let op; voor sommige artikelen moet je betalen. Het is slim om via de verbinding van je school of universiteit te zoeken, want dan kun je meer artikelen gratis opvragen.
- Handboeken, vakbladen en andere toonaangevende vakliteratuur. Te vinden in de bibliotheek en door middel van WorldCat (bibliotheken wereldwijd).
- Via je school of universiteit kun je vaak ook zoeken in de databases PiCarta en JSTOR. In PiCarta vind je alle in Nederland verkrijgbare publicaties. In de digitale bibliotheek JSTOR vind je academische boeken en tijdschriften. Deze kun je via de universiteit meestal gratis raadplegen.
- (Online) encyclopedieën en woordenboeken. Fijn als naslagwerk, maar ook handig om begrippen nader te duiden en te definiëren.
Tip: Heb je een goede bron gevonden? Kijk dan ook eens in de literatuurlijst van die bron. Hier vind je vaak ook weer andere voor jou relevante bronnen!
3. Bronnen beoordelen
Je hebt diverse bronnen gevonden die iets zeggen over jouw onderwerp. Vervolgens is het tijd om een selectie te maken; welke bronnen ga je daadwerkelijk gebruiken? Wees daarbij kritisch. Gebruik bronnen alleen als ze van voldoende kwaliteit zijn. Gebruik ze alleen als ze betrouwbaar, relevant en actueel zijn!
Betrouwbaar
We spreken van een betrouwbare bron indien je erop mag vertrouwen dat de informatie in die bron klopt. Deskundigheid en objectiviteit zijn daarbij belangrijke begrippen. Om dit te beoordelen kijk je bijvoorbeeld naar de deskundigheid en het doel van de auteur. Kijk ook naar de uitgever of het platform dat de bron publiceert. Een gerenommeerde uitgever is immers betrouwbaarder dan een onbeduidende website.
Relevant
Om daarnaast te bepalen of een bron relevant is, kijk je in hoeverre deze aansluit bij je onderwerp en onderzoeksvraag. Helpt de bron bij het beantwoorden van je onderzoeksvraag? Is de informatie niet te specifiek of juist te algemeen?
Actueel
Kijk bij het selecteren van je bronnen heel goed naar de publicatiedatum. Is deze bron intussen nog wel actueel? Dat een bron oud is wil overigens niet per definitie zeggen dat deze niet meer actueel is. De vraag is in hoeverre de situatie sinds de publicatiedatum gewijzigd is en of de inhoud dus inmiddels verouderd is of niet.
4. Laatste stap in je literatuuronderzoek: verwerken
We zijn aangekomen bij de laatste stap van je literatuuronderzoek: het verwerken van de informatie. De manier waarop je de gevonden informatie verwerkt, hangt af van het doel. Heb je literatuuronderzoek gedaan voor je probleemanalyse of voor je theoretisch kader? Let er in ieder geval altijd op dat je plagiaat voorkomt door:
- Correct te verwijzen. Let daarbij goed op de eisen van je opleiding. Verwijzen doe je meestal via de regels van de American Pscyhological Association (APA) of volgens de leidraad voor juridische auteurs.
- De gevonden informatie in je eigen woorden te zetten. Literatuuronderzoek is niet slechts het verzamelen en ordenen van informatie, maar juist ook het verwerken daarvan. Neem stukken tekst dus nooit (bijna) letterlijk over. Zorg er daarnaast voor dat je parafraseert en citeert volgens de geldende regels.
Hulp nodig? Wij bieden individuele studiebegeleiding en scriptiebegeleiding aan, online of op locatie. Neem dus nu vrijblijvend contact met ons op! Wij vertellen je graag meer over de mogelijkheden.
Hulp nodig bij je literatuuronderzoek?
Literatuuronderzoek Scriptie: de do's en don'ts
- Bedenk duidelijke stapsgewijze vragen die beschrijven, verklaren en evalueren en uiteindelijk leiden tot een vooraf gesteld doel (hypothese, randvoorwaarden, etc.)
- Maak een selectie van de literatuur die je wilt gaan gebruiken en verwerk deze literatuur met behulp van indexkaartjes.
- Maak een duidelijke opzet van het verloop van het hoofdstuk en probeer kernzinnen te vormen die een leidraad vormen voor de opzet van een (sub)paragraaf.
- Wacht zo lang mogelijk met schrijven.
Vind hier naar onderwerp een aantal scriptietips voor bij het schrijven van een scriptie:
- Structuur
- Stijl
- Literatuuronderzoek
- Praktijkonderzoek
- Scriptiemanagement
Waarom kiezen voor Studielab?
• Snel & flexibel contact: deadlines geen probleem!
• Professionele begeleiding: sneller afstuderen.
• Transparante en lage tarieven. Ook losse uren!
• Tevreden klanten: 100% van de studenten beveelt Studielab aan!
